Konfrontacyjna postawa Rosjan wobec Zachodu czerpie z bogatej spuścizny. Wpis przypomina opinie o Europie, sformułowane przez Fiodora Dostojewskiego po jego pierwszej podróży zagranicznej w 1862 roku.
Zachód oczami Dostojewskiego
Z
Moskwa – Trzeci Rzym: przetworzenia idei
M
Zaczątek idei Koleje losu idei Moskwy – Trzeciego Rzymu są wymownym świadectwem tego, że idee mają zdolność wybicia się na autonomię, i że rozwijają się w sposób, którego nie potrafi objąć wyobraźnia ich twórców. Oto wyrwany z kontekstu fragment traktatu-posłania ihumena klasztoru św. Eleazara w Pskowie do wielkiego księcia moskiewskiego, Wasyla III (1479-1533), stał się dla wielu wykładnią misji...
Powstanie styczniowe w oglądzie rosyjskim
P
Powstanie 1863 roku – węzeł pamięci Nie jest sprawą przypadku, że właśnie w styczniu publikuję wpis, poświęcony znaczeniu powstania 1863-1864 dla postrzegania nas-Polaków przez Rosjan. O miejscu, jakie zajmuje ono w polskiej pamięci zbiorowej nie muszę przekonywać Czytelników. Obrazy ewokowane przez skojarzenia z powstańcami styczniowymi i symbolicznymi artefaktami walki o wolność, są...
Polskie początki nacjonalistycznej gazety rosyjskiej (II)
P
Kontynuuję i zamykam opowieść o polskim wątku w historii dziennika „Nowoje Wriemia” – słynnego organu nacjonalistów rosyjskich. Zachęcam Czytelników do zapoznania się najpierw z pierwszą częścią wpisu na ten temat. Oblicza ideowe gazet w XIX wieku Gdy zanurzamy się w epoce naszych prapradziadów, ze zdumieniem odkrywamy, że w utyskiwaniach na poziom mediów dzisiejsze czasy nie są wcale wyjątkowe...
Liberalizm w Rosji: o transferze idei wczoraj i dziś
L
Rosja odporna na liberalizm? Imperialne i szowinistyczne nastroje, które owładnęły społeczeństwem rosyjskim po 24 lutego 2022 roku, skłaniają do konstatacji, że wartości liberalne są całkowicie obce charakterowi narodowemu Rosjan. Ileż razy słyszymy zewsząd taką interpretację? Zamiast przyjmować ją bez mrugnięcia okiem, proponuję głębiej rozważyć problem recepcji idei zachodnich w Rosji. Sprawa...
Polskie początki nacjonalistycznej gazety rosyjskiej (I)
P
Trwająca od 2014 roku wojna między Rosją i Ukrainą skłania do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o ideowe źródła poparcia społeczeństwa rosyjskiego dla imperialnej polityki. Czytelnicy Prawdziwej Rosji wiedzą, na czym opiera się paradoksalna atrakcyjność rosyjskiej idei imperialnej. Zdają sobie także sprawę z tego, że Federacja Rosyjska czuje się depozytariuszem wartości politycznych Imperium...
Wojna Rosji z Ukrainą a rosyjska idea imperialna
W
Najnowszy numer „Przeglądu Politycznego”, czołowego czasopisma polskiego o ideach, zdominowała tematyka rosyjska. Temat numeru anonsuje fraza-wytrych „imperium 3.0”, wybijająca się na krwisto czerwonym tle z drutem kolczastym. W obszernym bloku tekstów, objętych tytułem Rosja Putina, Rosja Gogola, znalazł się także mój artykuł. Mam poczucie satysfakcji, że mogłem podzielić...
O zaskakującej wizji rosyjskiej historii politycznej (II)
O
W pierwszej części recenzji wystawy stałej w petersburskim Muzeum Historii Politycznej Rosji, zarysowałem dzieje placówki i omówiłem założenia koncepcyjne omawianej ekspozycji. Poniżej opisuję jej najważniejszą część, poświęconą dziejom Imperium Rosyjskiego od XIX w. do upadku caratu. Wspieram się szczegółowymi notatkami z kilku długich wizyt w muzeum i wydaną przez twórców wystawy broszurą...