W 1863 roku prasa rosyjska ujawniła istnienie "Katechizmu polskiego", tajnej instrukcji opanowania Rosji przez Polaków. Wpis omawia treść tego dokumentu, a także próbę obrony dobrego imienia polskich poddanych imperium przed posądzeniami o nielojalność.
Jakie miejsce w twórczości Piotra I. Czajkowskiego (1840-1893) zajmowała tematyka wojenna? Wpis dostarcza materiału do dyskusji o odpowiedzialności twórców literatury i kultury rosyjskiej za humanizowanie przemocy.
Recenzja książki Grzegorza Przebindy "Ostatnia wojna Putina. Rozprawa filologa z Rosją", Wydawnictwo Znak, Kraków 2023.
Konfrontacyjna postawa Rosjan wobec Zachodu czerpie z bogatej spuścizny. Wpis przypomina opinie o Europie, sformułowane przez Fiodora Dostojewskiego po jego pierwszej podróży zagranicznej w 1862 roku.
Literatura ukraińska wobec rosyjskiej idei imperialnej. Uwagi na marginesie lektury książki Wiry Ahejewej "W cieniu imperium. Kulisy ukraińsko-rosyjskiej wojny kulturowej", przeł. Iwona Boruszkowska, Znak Horyzont, Kraków 2023.
Intelektualne koleje losu polskiego Żyda, który stał się rosyjskim inteligentem. Uwagi o drodze życiowej i wyborach ideowych jednego z najwybitniejszych liberałów rosyjskich - Ludwika Słonimskiego (1849-1918).
Polityka Rosji wobec peryferiów. Uwagi na marginesie książki "Orientalizm po rosyjsku. Górale Kaukazu Północnego i pogranicze gruzińskie, 1845-1917, przeł. J. Rohoziński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022.
Zaczątek idei Koleje losu idei Moskwy – Trzeciego Rzymu są wymownym świadectwem tego, że idee mają zdolność wybicia się na autonomię, i że rozwijają się w sposób, którego nie potrafi objąć wyobraźnia ich twórców. Oto wyrwany z kontekstu fragment traktatu-posłania ihumena klasztoru św. Eleazara w Pskowie do wielkiego księcia moskiewskiego, Wasyla III (1479-1533), stał się dla wielu wykładnią misji...
Powstanie 1863 roku – węzeł pamięci Nie jest sprawą przypadku, że właśnie w styczniu publikuję wpis, poświęcony znaczeniu powstania 1863-1864 dla postrzegania nas-Polaków przez Rosjan. O miejscu, jakie zajmuje ono w polskiej pamięci zbiorowej nie muszę przekonywać Czytelników. Obrazy ewokowane przez skojarzenia z powstańcami styczniowymi i symbolicznymi artefaktami walki o wolność, są...
Kontynuuję i zamykam opowieść o polskim wątku w historii dziennika „Nowoje Wriemia” – słynnego organu nacjonalistów rosyjskich. Zachęcam Czytelników do zapoznania się najpierw z pierwszą częścią wpisu na ten temat. Oblicza ideowe gazet w XIX wieku Gdy zanurzamy się w epoce naszych prapradziadów, ze zdumieniem odkrywamy, że w utyskiwaniach na poziom mediów dzisiejsze czasy nie są wcale wyjątkowe...