Pierwsza część cyklu, poświęconego rosyjsko-niemieckiemu podręcznikowi do historii XX wieku (premiera w 2015 roku). Wpis sytuuje tę inicjatywę wydawniczą na szerszym tle rosyjskiej polityki wobec pamięci.
Orientalizm po rosyjsku (recenzja)
Polityka Rosji wobec peryferiów. Uwagi na marginesie książki "Orientalizm po rosyjsku. Górale Kaukazu Północnego i pogranicze gruzińskie, 1845-1917, przeł. J. Rohoziński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022.
Moskwa – Trzeci Rzym: przetworzenia idei
Zaczątek idei Koleje losu idei Moskwy – Trzeciego Rzymu są wymownym świadectwem tego, że idee mają zdolność wybicia się na autonomię, i że rozwijają się w sposób, którego nie potrafi objąć wyobraźnia ich twórców. Oto wyrwany z kontekstu fragment traktatu-posłania ihumena klasztoru św. Eleazara w Pskowie do wielkiego księcia moskiewskiego, Wasyla III (1479-1533), stał się dla wielu wykładnią misji...
Koniec ruskiego miru? (recenzja)
Recenzja książki Piotra Skwiecińskiego "Koniec ruskiego miru? O ideowych źródłach rosyjskiej agresji".
Powstanie styczniowe w oglądzie rosyjskim
Powstanie 1863 roku – węzeł pamięci Nie jest sprawą przypadku, że właśnie w styczniu publikuję wpis, poświęcony znaczeniu powstania 1863-1864 dla postrzegania nas-Polaków przez Rosjan. O miejscu, jakie zajmuje ono w polskiej pamięci zbiorowej nie muszę przekonywać Czytelników. Obrazy ewokowane przez skojarzenia z powstańcami styczniowymi i symbolicznymi artefaktami walki o wolność, są...
Pożegnanie z Rosją (recenzja)
Pożegnanie z Rosją, strona okładkowa. Źródło: Książka i jej autor Najnowszą książkę Tadeusza Klimowicza można zaliczyć do długiego już pocztu publikacji, mających ambicję analitycznego opisania drogi, która przywiodła Rosję do wojny z Ukrainą. Utrzymane w poetyce eseju Pożegnanie z Rosją jest jednak czymś więcej. Na pewno zapisem poszukiwań badacza Rosji i obserwatora uczestniczącego jej przemian...
Polskie początki nacjonalistycznej gazety rosyjskiej (II)
Kontynuuję i zamykam opowieść o polskim wątku w historii dziennika „Nowoje Wriemia” – słynnego organu nacjonalistów rosyjskich. Zachęcam Czytelników do zapoznania się najpierw z pierwszą częścią wpisu na ten temat. Oblicza ideowe gazet w XIX wieku Gdy zanurzamy się w epoce naszych prapradziadów, ze zdumieniem odkrywamy, że w utyskiwaniach na poziom mediów dzisiejsze czasy nie są wcale wyjątkowe...
Liberalizm w Rosji: o transferze idei wczoraj i dziś
Rosja odporna na liberalizm? Imperialne i szowinistyczne nastroje, które owładnęły społeczeństwem rosyjskim po 24 lutego 2022 roku, skłaniają do konstatacji, że wartości liberalne są całkowicie obce charakterowi narodowemu Rosjan. Ileż razy słyszymy zewsząd taką interpretację? Zamiast przyjmować ją bez mrugnięcia okiem, proponuję głębiej rozważyć problem recepcji idei zachodnich w Rosji. Sprawa...
Polskie początki nacjonalistycznej gazety rosyjskiej (I)
Trwająca od 2014 roku wojna między Rosją i Ukrainą skłania do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o ideowe źródła poparcia społeczeństwa rosyjskiego dla imperialnej polityki. Czytelnicy Prawdziwej Rosji wiedzą, na czym opiera się paradoksalna atrakcyjność rosyjskiej idei imperialnej. Zdają sobie także sprawę z tego, że Federacja Rosyjska czuje się depozytariuszem wartości politycznych Imperium...
Wojna Rosji z Ukrainą a rosyjska idea imperialna
Najnowszy numer „Przeglądu Politycznego”, czołowego czasopisma polskiego o ideach, zdominowała tematyka rosyjska. Temat numeru anonsuje fraza-wytrych „imperium 3.0”, wybijająca się na krwisto czerwonym tle z drutem kolczastym. W obszernym bloku tekstów, objętych tytułem Rosja Putina, Rosja Gogola, znalazł się także mój artykuł. Mam poczucie satysfakcji, że mogłem podzielić...